Η ομιλία του Γιάννη Δραγασάκη στην συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στο ΤΕΕ

Στην προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ Μηχανικών και της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ Μηχανικών που πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΕ στις 14-1-2015 προσήλθε σχεδόν διπλάσιος αριθμός μηχανικών σε σχέση με την αντίστοιχη συγκέντρωση του 2012. 

Όπως και στην προηγούμενη συγκέντρωση, βασικός ομιλητής ήταν ο Γιάννης Δραγασάκης, του οποίου απομαγνητοφωνήσαμε και παρουσιάζουμε την εισήγηση. Το σύνολο των παρεμβάσεων, των χαιρετισμών και των ερωταπαντήσεων μπορείτε να παρακολουθήσετε στο βίντεο που ακολουθεί στο τέλος του κειμένου

Εισήγηση Γιάννη Δραγασάκη 

Χαίρομαι που βρίσκομαι στο χώρο αυτό και παρόλο που δεν είμαι μηχανικός θα ήθελα αρχικά να πω ότι νοιώθω πολύ οικείο το χώρο αυτό  και θα μου επιτρέψετε να θυμηθώ μαζί σας μερικές στιγμές για τις οποίες εισήχθη αυτή η οικειότητα. Πριν αρκετά χρόνια με είχε πιάσει μια επιθυμία να κάνω μια μελέτη σχετικά για το πώς εισήχθη η έννοια της εκβιομηχάνισης στη Ελλάδα και ειδικά  έννοια της βαριάς βιομηχανίας την οποία θεωρούσα μια καλή στιγμή για την  η αριστερά που το είχε υιοθετήσει. Ψάχνοντας, βρήκα ότι αυτή η έννοια πρωτοδιατυπώθηκε  σε ένα συνέδριο του ΤΕΕ το 1932. Και από τότε κατάλαβα τη σημασία που έχει η αριστερά να στηρίζεται στη συλλογική δημιουργική σκέψη της κοινωνίας και των συλλογικών φορέων.

Η δεύτερη εμπειρία ήταν ένα συνέδριο του ΤΕΕ το 1979 για την ανάπτυξη με πλήθος επιστημόνων. Και τότε έγινε και μια ημερίδα από το ΤΕΕ με ειδικότερο θέμα «Η έννοια της Ανάπτυξης», δηλαδή, τι διαφοροποιεί την ανάπτυξη από την οικονομική μεγέθυνση. Και πιο πρόσφατα, το 2009-2011 συμμετείχα στο ΤΕΕ σε μια ομάδα στην οποία με είχε καλέσει ο τότε πρόεδρος Γιάννης Αλαβάνος και μετέπειτα ο σημερινός πρόεδρος που χαίρομαι ότι παρευρίσκεται εδώ, και  μελετούσαμε την κρίση και τις δυνατότητες διεξόδου, με τη συμμετοχή πλήθους στελεχών του ΤΕΕ και άλλων όπως ο Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος, πρώην πρύτανης του ΕΜΠ, ο Πέτρος Ρυλμόν, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, ο Αντώνης Πρωτονοτάριος κλπ και είδα πως μπορούμε να συνεργαζόμαστε άνθρωποι από  διαφορετικές προελεύσεις. Και θυμάμαι πως αυτολογοκρινόμασταν τότε, στο να διατυπώσουμε αυτό που βλέπαμε, την τεράστια καταστροφή που ερχόταν.

Τα αναφέρω αυτά για να πω ότι δεν μπορώ εσάς τους μηχανικούς να σας δω ως ψηφοφόρους, αλλά σας βλέπω περισσότερο, ως συντελεστές διαμόρφωσης (πολλοί ενδεχομένως  το έχετε ήδη κάνει) και υλοποίησης του προγράμματος της κυβέρνησης που θα έχει ως κορμό το ΣΥΡΙΖΑ αλλά θα εκφράζει μια ευρύτερη κοινωνική και πολιτική συμμαχία.

Επειδή αρκετά ειδικά θέματα του χώρου σας εκφράστηκαν από τον προηγούμενο σύντροφο που τοποθετήθηκε και επειδή στο τέλος θα έχουμε την ευκαιρία να απαντήσουμε σε ερωτήσεις, θα ήθελα η ομιλία μου να επικεντρωθεί σε κάποια γενικότερα θέματα που αφορούν αυτό που λέμε πρόγραμμα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Το Πρόγραμμα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ

Βεβαίως, έχουμε εκλογές σε λίγες μέρες και δεν υποτιμώ καθόλου την ανάγκη να εξασφαλίσουμε μέχρι τελευταία στιγμή την ψήφο όσο γίνεται περισσότερων πολιτών. Πολύ περισσότερο που το σύστημα στο οποίο στηρίχθηκε ο κ. Σαμαράς, το σύστημα κινδυνολογίας έχει καταρρεύσει. Δεν βρήκε στηρίγματα ούτε στη Ευρώπη, πέρα από κάποιες φωνές, ούτε στο εσωτερικό της Χώρας, επιτρέψτε μου να πω, διότι όλοι συνειδητοποιούν ότι οι εκλογές σε ένα βαθμό έχουν κριθεί. Και επομένως, αυτό που απασχολεί είναι η επόμενη μέρα. Γίνεται όμως κάθε προσπάθεια για να μειώσουν τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ

Η διάσταση του Χρόνου Των προτεραιοτήτων και της Στρατηγικής

Θα ήθελα να υπογραμμίσω τη σπουδαιότητα των πρώτων ημερών αλλά και την ακόμη μεγαλύτερη χρησιμότητα του μακρύ χρόνου. Όπως θα θυμάστε, από τις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012 είπαμε ότι αυτό που χρειάζεται η Χώρα και όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα πρόγραμμα των πρώτων ημερών, των πρώτων μηνών και των πρώτων ετών. Με την έννοια δηλαδή ότι τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουμε έχουν αυτές τις 3 διαστάσεις του χρόνου.

Η πρώτη φάση είναι πολύ κρίσιμη και ευτυχώς, πιστεύω ότι ίσως δεν έχουμε άλλο παράδειγμα αριστερού κόμματος, το οποίο να προσεγγίζει την κυβερνητική εξουσία, έχοντας την πολυτέλεια θα ‘λεγα, του χρόνου προετοιμασίας που είχαμε. Ίσως δεν τον αξιοποιήσαμε τόσο πλήρως όσο θα επιθυμούσα, έγινε όμως μια καλή δουλειά που μας επιτρέπει να πούμε ότι είμαστε αρκετά έτοιμοι για την επόμενη μέρα, έχοντας κατά νου βέβαια ότι η επόμενη μέρα έχει και απρόοπτα.

Θ άθελα απευθυνόμενος σε εσάς, τους μηχανικούς να τονίσω και την 3^η διάσταση του μακρού χρόνου. Και αυτό για δύο λόγους:

Πρώτον γιατί νομίζω πάσχουμε στην Ελλάδα. Υπάρχει μια έλλειψη σχεδιασμού γενικά, αλλά υπάρχει ιδιαίτερα μια έλλειψη μακροχρόνιου σχεδιασμού. Βλέπετε και στις εκλογές, ποια είναι τα ερωτήματα που τίθενται. Τι θα κάνετε αύριο το πρωί, πως θα αντιμετωπίσετε τον Μάρτιο το τάδε ομόλογο που λήγει, τι θα γίνει τον επόμενο μήνα, ή το πολύ τους επόμενους μήνες.  Εκεί κλείνει και η συζήτηση.

Υπάρχουν όμως νομίζω και ορισμένοι αντικειμενικοί παράγοντες που μας υποχρεώνουν εμάς τουλάχιστον να δώσουμε βάρος σε αυτή τη μακροχρόνια διάσταση του χρόνου.

Ο πρώτος παράγοντας είναι η κλιματική αλλαγή, η οποία είναι κάτι συγκεκριμένο και μελετημένο και δεν αποτελεί απλά μύθο. Επεμβαίνει σε μια σειρά πράγματα όπως οι βροχοπτώσεις, η ερημοποίηση περιοχών, η στάθμη των θαλασσών, η θερμοκρασία, τα ακραία φαινόμενα. Αυτές τις αλλαγές θα πρέπει να τις δούμε σε διάσταση τουλάχιστον 20 ετίας

Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι επιστημονικές και τεχνολογικές αλλαγές. Υπάρχει ένα κύμα τέτοιων αλλαγών και μια θεωρητική συζήτηση για τα επιμέρους στοιχεία, αλλά είναι βέβαιο ότι αυτές οι αλλαγές επιφέρουν σε διεθνές επίπεδο δραστικές ανακατατάξεις, καταμερισμός δύναμης και απασχόληση. Υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι ένα 30% θέσεων εργασίας θα εξαφανιστούν και βεβαίως θα υπάρξουν νέες θέσεις εργασίας. Αν από τώρα εμείς δεν έχουμε ένα όραμα για την Ελλάδα του 2020, του 2030 και αν αυτό το όραμα δεν το αποτυπώσουμε σε ένα γενικό σχέδιο, έστω με υποθέσεις εργασίας, νομίζω δεν θα είναι αρκετά γειωμένο, τεκμηριωμένο,   αυτό το οποίο θα ξεκινήσουμε να κάνουμε τις πρώτες μέρες ή μεσοπρόθεσμα.

Οι σκέψεις μας λοιπόν είναι ότι αρχίζουμε με αυτές τις θέσεις που διατυπώθηκαν στη διεθνή έκθεση Θεσσαλονίκης το Σεπτέμβριο και στο διαρκές συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ πρόσφατα αλλά ακόμη και αυτές οι άμεσες αλλαγές εντάσσονται ή θα πρέπει να φροντίσουμε να εντάσσονται σε αυτό το μακροπρόθεσμο σχέδιο. Για να φέρω ένα παράδειγμα, ακόμη και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, δεν θα πρέπει να τη δούμε αποκομμένη, από το πώς θα οικοδομήσουμε το νέο κοινωνικό κράτος που έχουμε ως στρατηγική. Το πρόβλημα των αστέγων, βεβαίως θα πρέπει να πάρουμε μέτρα, αλλά δεν πρέπει να το δούμε έξω από ένα σχέδιο, μέσα από το οποίο θα ξαναδούμε το θέμα στέγη, κατοικία στην Ελλάδα κλπ

Οι προτεραιότητες και οι πόροι

Η δεύτερη έννοια που θα ήθελα να σταθώ είναι η έννοια των προτεραιοτήτων και των πόρων. Θα έχετε ακούσει το ερώτημα σε κάθε μας ομιλία,  και που θα βρείτε τα λεφτά.

Το ερώτημα είναι υπαρκτό, αλλά ενέχει και ένα πρόβλημα, να χάσουμε τις προτεραιότητες. Τι εννοώ με αυτό. Για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τυχαίο που αρχίζουμε το πρόγραμμά μας με την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού και της ανθρωπιστικής κρίσης. Δεν είναι τυχαίο που αρχίζουμε με την εργασία και την ανάπτυξη της εργασίας τόσο ως δικαίωμα όσο και ως απασχόληση. Αυτές είναι επιλογές. Εμείς δεν θα περιμένουμε πρώτα να έρθει η ανάπτυξη και μετά να βρούμε θέσεις εργασίας. Είναι επιλογή και λέμε ότι για να έρθει η ανάπτυξη αρχίζουμε με ένα πρόγραμμα απασχόλησης ή την αντιμετώπιση της φτώχειας, όχι μόνο με την ανθρωπιστική διάσταση και ως συμβολισμό αλλά και ως μέσο για να υποβοηθήσουμε  την ανάπτυξη.

Εδώ βέβαια έρχονται οι πόροι. Βεβαίως, όσο περισσότερους πόρους έχεις τόσο πιο μεγάλο και ευρύ  θα είναι το πρόγραμμα απασχόλησης, το πρόγραμμα ρύθμισης των κόκκινων δανείων και τόσο πιο ισχυρή θα είναι η αντιμετώπιση της φτώχειας.

Αλλά αν έχουμε λιγότερους πόρους θα αλλάξουμε προτεραιότητες;  Προφανώς όχι. Οι προτεραιότητες επομένως είναι ανεξάρτητες από τους πόρους. Οι πόροι θα τροποποιούν το μέγεθος, το εύρος και την ταχύτητα των παρεμβάσεων. Επομένως ο πολιτικός διάλογος θα πρέπει να πάει εκεί. Όταν λέμε προτεραιότητες, συμφωνούν όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις σε αυτές τις προτεραιότητες; Και όταν λέω όλες αναφέρομαι πραγματικά σε όλες. Αρχίζω από το ΚΚΕ. Διότι και από εκεί έχουμε κάτι παράξενα πράγματα, ότι αυτά που λέμε είναι ψίχουλα κλπ. Συμφωνούμε με αυτές τις προτεραιότητες; Τότε αν συμφωνούμε, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοικτός και τώρα και μετά τις εκλογές, για έναν ευρύ κοινωνικό διάλογο, πως θα διευρύνουμε τα μέτρα και πως θα αυξήσουμε τις παροχές. Αφετηρία μας όμως θα είναι οι ανάγκες και οι δυνατότητες της κοινωνίας.

Μιλώντας για προτεραιότητες και ανάγκες θα πρέπει να εντοπίσουμε, με την έννοια της ιεράρχησης, το κύριο: Ποιο είναι το πιο σημαντικό από τα πολλά που πρέπει να απαντήσει. Εμείς βλέπουμε ότι το κύριο είναι αυτό που λέμε εσωτερική υποτίμηση , μια διαδικασία οδυνηρή, η οποία δεν είναι από την αρχή ορατή. Αρχίζει με την απαξίωση των κινητών αξιών. Άρχισε με την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου, προχώρησε με την κατάρρευση άλλων κινητών αξιών όπως είναι τα ομόλογα. Είναι αυτό που ο Μάρξ ονόμαζε ως απαξίωση του κεφαλαίου ως μέσο, για να βγει μια καπιταλιστική οικονομία από την κρίση υπερσυσσώρευσης. Και από τις κινητές αξίες, περνάει στις ακίνητες αξίες, στα ακίνητα που γνωρίζετε καλά. Εδώ και μερικά χρόνια έχουμε υποτίμηση ακινήτων αξιών . Ποιο είναι το επόμενο στάδιο, το πιο οδυνηρό; Η υποτίμηση του ανθρώπινου δυναμικού, η οποία γίνεται με 3 τρόπους: Ανεργία, Μετανάστευση και Κοινωνικό εξοπλισμό.

Οι εξαγγελίες λοιπόν της Θεσσαλονίκης (Αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσης, επανεκκίνηση της οικονομίας, θέματα απασχόλησης -Πρόγραμμα άμεσων μέτρων του ΣΥΡΙΖΑ) θέλει να αντιστρέψει και να ανακόψει αυτήν την εσωτερική υποτίμηση και αυτός είναι ο στόχος του. 

Να το δούμε σε 3 επίπεδα.

Το πρώτο είναι τα επιφαινόμενα, τα άμεσα προβλήματα Η φτώχεια, η ανεργία, το λαθρεμπόριο κλπ. Ψάχνοντας όμως αυτά τα θέματα, βλέπουμε ότι κάτω από αυτά υπάρχει και ένα δεύτερο επίπεδο, ένα θεσμικό υπόβαθρο. Δηλαδή η διαπλοκή δεν είναι επειδή ένας εργολάβος, ένας εκδότης και έναν τραπεζίτη συναντήθηκαν σε ένα εστιατόριο και έκαναν κάποια συμφωνία. Εδώ υπάρχουν νόμοι, διατάγματα, δομές κλπ  που συντηρούν και αναπαράγουν το φαινόμενο ή εμποδίζουν τη λύση.

Θα πρέπει να πάμε και σε ένα τρίτο θέμα, το οποίο είναι το θέμα των συμφερόντων. Αν ψάξουμε ακόμη θα βρεθούμε σε ένα τρίτο επίπεδο, θα βρεθούμε απέναντι σε αυτό που ονομάζουμε  συνασπισμός συμφερόντων, συνασπισμός εξουσίας, ο οποίος δημιουργεί το θεσμικό πλαίσιο, το οποίο στηρίζει όλα αυτά τα φαινόμενα.

¨Άρα, με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, βεβαίως θα αρχίσουμε από τα επιφαινόμενα, τα άμεσα και ορατά προβλήματα, αλλά δεν θα πετύχουμε βιώσιμες λύσεις αν δεν ανατρέψουμε το θεσμικό καθεστώς (νόμοι, διατάγματα, δομές κλπ) και αν δεν πάμε ακόμη παρακάτω, αν δεν κτίσουμε μια νέα κοινωνική συμφωνία, με βάση τον κόσμο της εργασίας, και  τον κόσμο της γνώσης  η οποία θα αποτελεί τη βάση για μία νέα στρατηγική που θα πάει πολύ πιο μακριά από αυτούς τους άμεσους στόχους.

Πιο απλά, Άλλο κυβέρνηση, άλλο εξουσία. Το αποτέλεσμα των εκλογών και η νίκη μας είναι απλώς μία από τις προϋποθέσεις για να ανατραπεί αυτό το σύστημα εξουσίας το οποίο επιβραβεύει τις σχέσεις με την εξουσία και όχι την επένδυση, το μέσον και όχι τις ικανότητες, τη διαπλοκή και όχι τη γνώση ή τη δικαιοσύνη.

 

Β. Ένα δεύτερο θέμα που θα ήθελα να θίξω είναι το Πλαίσιο στο οποίο γίνονται οι εκλογές

Ανέκαθεν η αριστερά είχε ισχυρούς αντιπάλους. Όμως, ίσως είναι η πρώτη φορά που ένα αριστερό κόμμα δίνει ένα αγώνα, και μάλιστα αγώνα για την κυβερνητική εξουσία, έχοντας απέναντι του όλο το κομματικό σύστημα. Ίσως είναι και αυτό μια ένδειξη, ότι αυτό που αμφισβητείται δεν είναι απλά η κυβέρνηση, αλλά δημιουργούνται προϋποθέσεις για να ξεφύγουμε από το παλιό σύστημα, με το οποίο υπάρχει διαπλοκή όλων των πολιτικών δυνάμεων, όλων των κομμάτων, στον έναν ή στον άλλο βαθμό και βεβαίως διαφορετικής φύσης. Επίσης δίνουμε τη μάχη έχοντας απέναντί μας όλο σχεδόν το μιντιακό σύστημα. Αν εξετάσουμε τα ερωτήματα που μας τίθενται στα ΜΜΕ, θα διαπιστώσουμε ότι τα ερωτήματα που μας τίθενται είναι αυτά που θα ήθελαν οι αντίπαλοί μας και εννοώ οι πιστωτές. Δεν έχω δει καμία εκπομπή με οργανωμένη συζήτηση, για το πώς θα κτίσουμε τα επιχειρήματα της χώρας μας στη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές. Και έχουμε φτάσει στο σημείο σήμερα να ακούμε φωνές υποστήριξης από διεθνή μέσα ή από άλλες χώρες. Ακόμη και σήμερα, στην αγγλική έκδοση του Spiegel είχε άρθρο που έλεγε πως το ελληνικό χρέος πρέπει να κουρευτεί. Και χτες ο κ. Σαμαράς έλεγε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ανοησίες όταν μιλάει για κούρεμα του χρέους. Απέναντι λοιπόν σε αυτό το σύστημα δίνουμε τη μάχη και για αυτό έχει τόσο σημασία, όχι απλά να την κερδίσουμε αλλά να πετύχουμε μια σαφή εντολή για να προχωρήσουμε σε αυτά που θέλουμε να κάνουμε, χωρίς τρικλοποδιές. Δηλαδή, στην πραγματική διαπραγμάτευση, αλλά και στις μεγάλες αλλαγές που πρέπει να κάνουμε στο κράτος και στην κοινωνία μας.

Η δύναμή μας όμως από την άλλη, έχει ισχυρά θεμέλια, γιατί εκφράζουμε πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, γιατί η ανάλυσή μας έχει επιβεβαιωθεί – αν δει κανείς αυτά που είπαμε από το 2009 και το 2010,  ότι η κρίση δεν είναι μόνο ελληνική, αλλά είναι μέρος μιας ευρωπαϊκής κρίσης, ότι η λιτότητα θα επεκταθεί από το Νότο προς τον Βορρά και θα απειλήσει το μέλλον όλης της Ευρώπης, ότι η Ευρώπη ή θα αλλάξει ή θα διαλυθεί. Τότε αυτά ακούγονταν ως αιρετικές φωνές ενός μικρού κόμματος που θέλει να εντυπωσιάσει. Σήμερα αυτή η ανάλυση είναι ο κοινός τόπος των συζητήσεων στην Ευρώπη. Και για αυτό ακριβώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει σημείο αναφοράς, όχι μόνο για τις αριστερές δυνάμεις της Ευρώπης αλλά για όλες τις δυνάμεις οι οποίες θέλουν να διαφοροποιηθούν από αυτή τη λογική της λιτότητας. Θάλεγε κανείς, διαμορφώνεται ένα μέτωπο που είναι υπέρ μιας νέας εκδοχής του new deal (του 1929 στις ΗΠΑ)  και ένα άλλο μέτωπο που είναι μια διεθνής της λιτότητας. Άρα η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα πολυσήμαντο γεγονός, θα μπορούσαμε να πούμε και ιστορικό για τη χώρα μας τουλάχιστον, διότι θα αρχίσει ένας πόλεμος διαρκείας εναντίον αυτής της μάστιγας που συζητούμε, εναντίον της λιτότητας, του κοινωνικού αποκλεισμού, της ανεργίας, της φοροκλοπής, της φοροαποφυγής, της φοροδιαφυγής. Ενάντια στα λαθρεμπόρια, τη διαφθορά,  τις ολιγαρχίες (οικονομικές, πολιτικές, μιντιακές) που δεν θάναι εύκολος, αλλά θα ξεκινήσει. Και ταυτόχρονα θα υπάρξει ένα άνοιγμα δυνατοτήτων, ένα άνοιγμα ευκαιριών, που θα δημιουργήσουμε δυνατότητες και ευκαιρίες για όσους μπορούν και θέλουν να παλέψουν με τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους σε διάφορους τομείς της ζωής.

Άλλο σημαντικό που θα συμβεί με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, οι επιπτώσεις δεν θα αφορούν μόνο την αριστερά και τη χώρα, αλλά θα αφορούν όλο το πολιτικό σύστημα. Η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η αρχή μιας μεγάλης ανασύνθεσης, μιας αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού της χώρας. Και βέβαια θα είναι η αρχή μιας αναγέννησης πολιτικής, οικονομικής, πολιτισμικής. Αλλά η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει σημαντικές συνέπειες και στη Ευρώπη.  Η στρατηγική της λιτότητας δεν θα νικηθεί βεβαίως δια μιας, αλλά θα αποδειχθεί ότι ένας βασανισμένος λαός, από πειραματόζωο για την εφαρμογή αυτής της πολιτικής έχει γίνει αφορμή για να δημιουργηθεί ένα εργαστήρι νέων ιδεών που θα επηρεάσει όλη την Ευρώπη. Επίσης, θα αποδείξει ότι υπάρχει και άλλη διέξοδος και αυτό θα αποτελέσει ένα φραγμό στην άνοδο της ακροδεξιάς, η οποία είναι επικίνδυνη σε πολλές χώρες της Ευρώπης, με την Γαλλία μέσα σε αυτές.

Θα ήθελα τώρα να μιλήσω για μια παγίδα που εφευρέθηκε για να παγιδεύσει εμάς και έχει γίνει παγίδα για τον ίδιο τον Σαμαρά και αφορά τη ρευστότητα των πρώτων ημερών  ή των πρώτων μηνών. Βγήκε προχτές ο κύριος αυτός που είναι στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, δεν ξέρω με ποιες διαδικασίες επελέγη, και απαρίθμησε, από τις συχνότητες του Bloomberg προβλήματα και δυσκολίες, αντί να πει τι ετοιμάζει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας της Ελλάδας  για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει. Δεν πήραμε τα 7,2 δις γιατί δεν τέλειωσε η αξιολόγηση – αυτοί είναι που δεν τέλειωσαν την αξιολόγηση του δικού τους προγράμματος. Στις 28 Φεβρουαρίου, τα 28 δις ομόλογα με εγγύηση του δημοσίου, δεν θα γίνονται αποδεκτά από την ΕΚΤ. Και ότι τα ταμεία τον Μάρτιο θα είναι άδεια, μετά από τόσα χρόνια λιτότητας. Είναι προφανές λοιπόν, ότι αυτά τα γεγονότα, κάποια κέντρα τα σχεδίασαν να συμπέσουν χρονικά, θεωρώντας ότι αυτό θα δημιουργήσει ένα αξεπέραστο πρόβλημα. Ας υποθέσουμε όμως πως δεν βγαίνει ο ΣΥΡΙΖΑ και βγαίνει μια κυβέρνηση του κ. Σαμαρά.

Τι θα κάνει μια υποθετική κυβέρνηση Σαμαρά με αυτά τα προβλήματα;

Η μία απάντηση είναι: Εμείς έχουμε συμφωνήσει με την τρόϊκα, άρα εφαρμόζοντας τη νέα συμφωνία δεν θα έχουμε αυτά τα προβλήματα. Αλλά εδώ προκύπτει ένα τεράστιο ηθικό και πολιτικό πρόβλημα. Εάν έχουν συμφωνήσει όντως, αν υπάρχει συμφωνία, γιατί δεν την έφεραν στη βουλή πριν την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας; Αν το περιβόητο email Χαρδούβελη είναι αυτή η συμφωνία, γιατί δεν το δημοσιεύουν στο λαό; Εάν πάλι, η υποθετική μελλοντική κυβέρνηση Σαμαρά δεν συμφωνήσει με την τρόικα, τότε και αυτοί και εμείς έχουμε το ίδιο πρόβλημα και πρέπει να δούμε πως θα οργανώσουμε τη διαπραγμάτευση και πως θα το αντιμετωπίσουμε ως χώρα.

Είναι όμως τόσο το αδιέξοδο όπως το εμφανίζουν; Το αδιέξοδο δεν είναι πραγματικό. Είναι μια κατάσταση κρίσης, σαν αυτή που ζούμε όλα αυτά τα χρόνια, σαν αυτή που υπήρξε και το 2012. Όπως αντιμετωπίστηκε τότε, μπορεί να αντιμετωπιστεί και τώρα με διάφορα εργαλεία, όπως υπήρξαν και τις προηγούμενες φορές. Θέλω να πω δηλαδή ότι η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη, μέχρι τον Ιούλιο και Αύγουστο, οπότε υπάρχουν όντως δύο ομόλογα τα οποία αφορούν την ΕΚΤ, και τα οποία, αν δεν τα πληρώσουμε, θα δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή κρίση. Εμείς, δεν θέλουμε να δημιουργηθεί μια Ευρωπαϊκή κρίση και για αυτό προτείνουμε μέχρι τότε να έχουν γίνει διαπραγματεύσεις και να έχουν λυθεί όλα τα θέματα τα οποία βρίσκονται σε εκκρεμότητα.

Μας λένε ότι δεν μπορούμε να εκδώσουμε έντοκα γραμμάτια. Τα έντοκα γραμμάτια είναι ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός που γίνεται μέχρι σήμερα. Αλλά μας λένε, ότι το πλαφόν που μπορούσαν να φτάσουν αυτά τα ομόλογα είναι μέχρι 15 δις και το έχουν εξαντλήσει. Τους απαντάμε: Αυτό ήταν το success story που μας έλεγαν; Εξάντλησαν δηλαδή μέχρι τελευταίας ρανίδας τις δυνατότητες βραχυπρόθεσμου δανεισμού; Και εδώ όμως δεν υπάρχει αδιέξοδο. Όπως συμφωνήθηκε το 2012 και έγινε πρόσθετος βραχυπρόθεσμος δανεισμός, για να πληρωθεί και τότε, τον Αύγουστο του 2012 ομόλογο που έληγε στην ΕΚΤ, με τον ίδιο τρόπο και σήμερα μπορεί να συμφωνηθεί, εάν χρειαστεί, βραχυπρόθεσμα να υπάρξει μια επέκταση του δανεισμού αυτού για 1, 15 ή 20 δις, όσο χρειαστεί.

Τέλος, για τα 28 δις που έχουν προθεσμία μέχρι το Μάρτιο, ήταν και αυτό γνωστό σε εμάς. Το είχαμε συζητήσει με τον κ. Ντράγκι όταν συναντηθήκαμε. Υπάρχουν λύσεις και για αυτά. Ουδείς έξω μιλάει για αδιέξοδο.

Συμπέρασμα: Όντως οι επόμενοι μήνες έχουν δυσκολίες, οι δυσκολίες είναι προϊόν της δικής τους πολιτικής. Αποκαλύπτουν πόσο ψεύτικες ήταν οι διακηρύξεις τους για επιτυχίες και όλα αυτά. Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να τις αντιμετωπίσει με όλες τις διαθέσιμες δυνατότητες, στα πλαίσια και της γενικότερης διαπραγμάτευσης που θα γίνει.

Η ιδέα τους όμως, ότι θα μπορούσε αυτή η παγίδα να γίνει παγίδα για τον ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς έχει καταρρεύσει. Ουδεμία παγίδα θα δεχτούμε, καμία συμφωνία δική τους δεν θα δεχτούμε, καμία συμφωνία του κ. Σαμαρά δεν αναγνωρίζουμε. Αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια δανειακή σύμβαση η οποία δεσμεύει τη Χώρα και την οποία θα κοιτάξουμε να διαπραγματευτούμε για να απαλλαγούμε από τα παράλογα δεσμά τα οποία έχει. Η συνέχεια του κράτους μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με ασυνέχεια της πολιτικής. Αν συνεχίσουμε την ίδια πολιτική δεν θα μείνει τίποτα όρθιο.

Αυτό λέμε και μέσα και έξω και πριν και τώρα

Για το χρέος

Το θέμα είναι σύνθετο και έχει πολλές πλευρές. Ποιο είναι όμως το κρίσιμο ερώτημα: Είναι βιώσιμο το χρέος; Έχει δίκιο ο κ. Σαμαράς που δηλώνει ότι είναι βιώσιμο, άρα εξυπηρετίσιμο, άρα μπορούμε να το πληρώσουμε; Ή έχει δίκιο όλος ο κόσμος, που μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Αυτοί που υποστηρίζουν ότι το χρέος είναι βιώσιμο περιορίζονται μόνο στον κ Σαμαρά και στον κ. Βενιζέλο. Κανείς σοβαρός διεθνής θεσμός, κανείς διεθνής παράγοντας δεν λέει ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Αυτό που συζητείται είναι με ποιον τρόπο θα γίνει βιώσιμο και βεβαίως υπάρχει μια συζήτηση για το τι εννοούμε με την έννοια βιωσιμότητα. Χωρίς να μπαίνω σε αυτή τη συζήτηση, για εμάς βιωσιμότητα σημαίνει κοινωνική βιωσιμότητα. Δεν μας αρκεί δηλαδή αν με κάποιες ρυθμίσεις μπορεί κανείς να δανειστεί από τις αγορές για να πληρώνει τα προηγούμενά του δάνεια. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι μια ρύθμιση που θα επιτρέπει στην κοινωνία να αναπτύσσεται, θα επιτρέπει στην κυβέρνηση να ασκεί κοινωνική πολιτική και στη βάση αυτή βέβαια  να αναγνωρίσουμε τη δυνατότητα  για την εξυπηρέτηση του χρέους.

Τι εννοεί ο κ. Σαμαράς όταν λέει ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Εννοεί ότι δεν θα αυξηθούν ποτέ οι δαπάνες για την Υγεία, την  Παιδεία, την Έρευνα. Εννοεί ότι το περιβόητο πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο λέει ότι πέρυσι ήταν 3,5 δις, θα δούμε βέβαια που θα διαμορφωθεί το ύψος του, όλο αυτό το πλεόνασμα, υπάρχει δέσμευση, ότι πρέπει να το πληρώσουμε στο λογαριασμό εξυπηρέτησης του παλιού χρέους. Άρα πως θα γίνει η ανάπτυξη όταν όλο το πλεόνασμα διατίθεται για την εξυπηρέτηση του παλιού χρέους;   Επομένως, η άποψη ότι το χρέος είναι βιώσιμο, αγνοεί τις αντοχές και τις δυνατότητες βιωσιμότητας της κοινωνίας. Και ευτυχώς αρκετοί Ευρωπαίοι το καταλαβαίνουν καλύτερα από ότι ορισμένοι εδώ στην Ελλάδα. Η διέξοδος εξαρτάται ακριβώς από το πώς ορίζουμε το πρόβλημα του οποίου αναζητούμε τη διέξοδο. Χτες συνεδρίαζε το Eurogroup για να προσδιορίσει την ευελιξία του συμφώνουσταθερότητας και στην απόφασή του λέει: Μένουμε σταθεροί στο στόχο, το δημόσιο χρέος όλων των χωρών να μειωθεί στο 60% του ΑΕΠ, όπως είναι ο στόχος του Μάαστριχτ. Εάν λοιπόν πούμε ότι το πρόβλημα του χρέους είναι πώς να πάμε στο 60% του ΑΕΠ, τότε το πρόβλημα αυτό το έχει όλη η Ευρώπη. Εμείς καθ’ υπερβολή βεβαίως, αλλά προφανώς το έχει η Ιταλία που το χρέος είναι 135 %, προφανώς είναι η Γαλλία που το χρέος πλησιάζει το 100%, προφανώς το έχουν όλες οι χώρες του νότου, προφανώς το έχει και η Γερμανία που το χρέος της είναι περίπου το 80% του ΑΕΠ.

Ποια είναι λοιπόν η λύση στο πρόβλημα, να πάμε στο 60% του ΑΕΠ, σε μια πορεία χ ετών; Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και είναι μια πανευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος. Καιαυτό ήταν ένα από τα αιρετικά που  είπαμε στην αρχή και σήμερα διαμορφώνεται ένα στρατόπεδο υπερ της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ. Ο τελευταίος που προσεγγίζει τη θέση αυτή (Παλαιότερα είχε αρχίσει ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Χ. Σμιτ και αρκετοί άλλοι, ότι αποτελεί μια λογική πρόταση) και εχτές και ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, σε σύσκεψη των πρέσβεων της Ιρλανδίας σε άλλες χώρες, τους είπε στηρίζουμε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την πανευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος. Μόνο ο κ. Σαμαράς όπως είπα θεωρεί ανοησίες όλα αυτά.

Είναι οι συνθήκες ώριμες για να πάμε σε μια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος;

Αυτό δεν εξαρτάται μόνο από εμάς μόνο.  Εξαρτάται από τους ευρύτερους συσχετισμούς.  Εφ όσον γίνει, εμείς θα πάμε με τη θέση που έχουμε διαμορφώσει, να γίνει κάτι σαν αυτό που έγινε για τη  Γερμανία το ’53. Διαγραφή ενός μέρους του χρέους, ρήτρα ανάπτυξης για το υπόλοιπο, δηλαδή θα πληρώνουμε εφ όσον έχουμε ανάπτυξη και επίσης θέλουμε να συζητήσουμε το θέμα της χρηματοδότησης της ανασυγκρότησης. Γιατί όπως τότε η Γερμανία βγήκε από πόλεμο, εμείς δεν βγήκαμε από πόλεμο αλλά έχουμε προβλήματα που μόνο σε πολέμους τα ζούμε. Δηλαδή δεν υπάρχουν χώρες που να έχουν ανεργία 30% ή ύφεση σωρευτικά 25%  ή πτώση επενδύσεων 50% σε καιρό ειρήνης. Ακόμη και η πτώση των επενδύσεων το 1929 στις ΗΠΑ, που θεωρείται η μεγαλύτερη γνωστή κρίση, υπό συνθήκες καπιταλισμού, η ύφεση ήταν μικρότερη από τη δική μας.

Εάν λοιπόν οι συνθήκες δεν είναι ώριμες για μια ευρεία τέτοια διάσκεψη, προφανώς θα πάμε σε μια λύση για την Ελλάδα.  Μπορεί να είναι μια ενδιάμεση λύση. Με τις ίδιες θέσεις τις δικές μας, αλλά οπωσδήποτε δεν θα είναι λύση για το πώς θα πάμε το χρέος στο 60% του ΑΕΠ. Θα είναι μια λύση για το πώς μπορούμε να ανασάνουμε, να ανακάμψουμε την οικονομία και να δημιουργήσουμε μια βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη.

Για τη διαπραγμάτευση

Τι περιλαμβάνει, με βάση το δικό μας σχεδιασμό. Πρώτα απ’ όλα, ο αγώνας μας είναι με στόχο ανατροπή στην Ελλάδα, αλλαγή στην Ευρώπη.  Άρα μας ενδιαφέρει η Ευρώπη, παρόλο που δεν συμφωνούμε με την αρχιτεκτονική και με τον τρόπο που έχει μέχρι τώρα προχωρήσει. Αλλά οπωσδήποτε μας ενδιαφέρει και παίρνουμε υπόψη μας κανόνες που ισχύουν για όλες τις χώρες, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε, οπωσδήποτε είναι κανόνες τους οποίους θα πρέπει να δούμε και εμείς. Σε όλες λοιπόν τις χώρες της Ευρώπης υπάρχει η υποχρέωση για ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Αυτό, ως εργαλείο πολιτικής είναι θετικό. Δηλαδή, αντί να έχεις μόνο ετήσιο προϋπολογισμό, πρέπει να έχεις και ένα τετραετή ή πενταετή προϋπολογισμό. Εμείς, έτσι και αλλιώς θέλουμε νέους δημοσιονομικούς στόχους και νέους δημοσιονομικούς όρους. Ακόμη και τίποτα να μη γίνει, το γεγονός ότι θάχουμε αλλαγή πρωθυπουργού στην Ελλάδα, με βάση τους κανονισμούς της Ευρώπης, μπορούμε και πρέπει και θέλουμε να κάνουμε ένα νέο πρόγραμμα δικό μας. Και αυτό ακριβώς ετοιμάζουμε από τώρα. Τα επίδικα σημεία σε αυτό το πρόγραμμα είναι πολλά. Αλλά τα πιο κρίσιμα, διότι αυτά αποτελούν και αντικείμενο διαπραγμάτευσης είναι:

Το πρωτογενές πλεόνασμα. Δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε ρεαλιστικό, ούτε έχει οικονομική λογική, η ιδέα που έχει συλλάβει ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος, να έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ από τώρα μέχρι το 2020 και 7% πρωτογενές πλεόνασμα από το 2020 και μετά. Τι σημαίνει αυτό. Σημαίνει ότι σε συνθήκες ύφεσης ή ήπιας ανάπτυξης, ότι πρέπει να βρίσκεις λεφτά, είτε με φόρους, είτε με περικοπές κοινωνικών δαπανών. Αυτό δεν γίνεται.

Το πλεόνασμα. Το όποιο πλεόνασμα να μη διατίθεται για την εξυπηρέτηση του παλιού χρέους όπως γίνεται τώρα αλλά να διατίθεται για τη χρηματοδότηση δημοσίων επενδύσεων ή άλλων δημόσιων πολιτικών.

Επομένως, το πρώτο θέμα είναι οι δημοσιονομικοί στόχοι και οι δημοσιονομικοί όροι. Τα μέσα επίτευξης των όποιων στόχων θεωρούμε ότι είναι θέμα εθνικής πολιτικής. Δεν είναι δηλαδή θέμα κανενός άλλου να μας πει πως θα οργανώσουμε για παράδειγμα τις λαϊκές μας αγορές, πως θα κάνουμε το ένα ή το άλλο ζήτημα.

Το δεύτερο είναι ένα εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων. Μέχρι τώρα, ως Χώρα δεν έχουμε δικό μας σχέδιο μεταρρυθμίσεων. Αυτό το οποίο έχουμε και ονόμαζαν μεταρρυθμίσεις (για αυτό και η λέξη είναι προβληματική τώρα πια) ήταν αυτές οι νεοφιλελεύθερες οδηγίες και εντολές μεταφράζονταν στα ελληνικά, γίνονταν νόμος του κράτους και ψηφιζόταν από τη βουλή χωρίς ουσιαστική συζήτηση και χωρίς πραγματική αξιολόγηση του τι θα σημαίνει η εφαρμογή τους. Για αυτό και ένας από τους λόγους που το πρόγραμμα αυτό έχει καταρρεύσει είναι ότι αυτές οι λεγόμενες μεταρρυθμίσεις δεν αφορούσαν αυτές τις αλλαγές που έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία. Εμείς λοιπόν, έχουμε ήδη δουλέψει και έχουμε διαμορφώσει ένα πρόγραμμα το οποίο μπορεί να μεταφραστεί ως ένα πρόγραμμα ρήξεων με το υφιστάμενο σύστημα. Ένα πρόγραμμα αλλαγών στο κράτος, στην οικονομία, στην κοινωνία, παντού.

Τρίτο στοιχείο διαπραγμάτευσης είναι μια συγκεκριμένη πρόταση για το χρέος. Το χρέος της Ελλάδος πια δεν  είναι μια ενιαία οντότητα όπως παλαιότερα που ξέραμε ότι χρωστούσαμε 286 δις σε τράπεζες και άλλους αγοραστές των εθνικών ομολόγων. Μετά το λεγόμενο PSI, το ελληνικό χρέος μετατράπηκε από ιδιωτικό σε θεσμικό. Ένα μεγάλο μέρος μας είναι προς τα κράτη της Ευρώπης, μέρος του είναι στα χέρια της ΕΚΤ, ένα άλλο μικρό μέρος είναι προς το ΔΝΤ και ένα άλλο μέρος μικρό είναι στην αγορά. Άρα, χρειάζεται μια εξειδικευμένη πρόταση, τι ακριβώς θέλουμε να γίνει σε κάθε τμήμα του χρέους, στο πνεύμα βεβαίως της συνολικής πρότασης που προαναφέραμε.

Το τέταρτο στοιχείο της διαπραγμάτευσης αφορά τη χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης. Ορισμένοι, στην αρχή που το λέγαμε αυτό, ακόμη και από το χώρο της αριστεράς αναριωτιόντουσαν μήπως είναι υπερβολικό να ζητάμε και διαγραφή χρέους και χρηματοδότηση ανασυγκρότησης. Όχι μόνο δεν είναι υπερβολικό αλλά είναι εντελώς αναγκαίο, για τους ίδιους λόγους που χρειάστηκε να γίνει και με τη Γερμανία το 1953. Οι οικονομίες που είναι στην περίπτωση τη δική μας, είναι οικονομίες κατεστραμμένες. Καταστράφηκε πλούτος με διάφορες μορφές που είπαμε. Η ίδια καταστροφή θα μπορούσε να γίνει με βομβαρδισμό, όπως έγινε στη Γιουγκοσλαβία. Σε εμάς δεν έγινε με βομβαρδισμό αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έγινε μια οικονομική καταστροφή. Πως δημιουργείς λοιπόν συσσώρευση για να βγεις από αυτήν την ανάπτυξη; Χωρίς βοήθεια θα υπάρχει διαρκώς ανάγκη λιτότητας – περιστολής δαπανών. Βεβαίως, η αναδιανομή των βαρών θα κάνει πιο δίκαιο το βάρος. Αλλά το βάρος θα παραμένει. Για αυτό ακριβώς θεωρούμε ότι και το θέμα της χρηματοδότησης της ανασυγκρότησης είναι ένα θέμα ανοικτό. Το περίφημο πακέτο Γιούνκερ, με τα 300 δις, είναι μια μικρή αναγνώριση του προβλήματος αλλά όχι η λύση του προβλήματος. Διότι το πακέτο Γιούγκερ αναζητά δανειακούς πόρους να ανακυκλώσει. Και δεν είναι τέτοιος ο μηχανισμός που μας επιτρέπει να χρηματοδοτήσουμε τα στοχευμένα μέτρα. Πρέπει να αξιοποιήσουμε και αυτό, εφ όσον υπάρχει,  αλλά δεν είναι λύση.

Η αγορά ομολόγων που θα αποφασίσει η ΕΚΤ τον επόμενο μήνα, δηλαδή ένα πρόγραμμα που θα  μπορεί να αγοράζει ομόλογα από την δευτερογενή αγορά, της τάξης των 500 εκατ ευρώ. Παρότι το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί θετικό και το ποσόν μεγάλο, έρχεται πολύ αργά και είναι αμφίβολο να δώσει λύση στα προβλήματα που έχουν προηγηθεί. Ποιο είναι το πρόβλημα; Αυτό που ονόμασα στην αρχή οικονομική καταστροφή, το έχει όλη η Ευρώπη σε μεγάλη κλίμακα, δηλαδή έχει ένα επενδυτικό κενό. Αυτό το επενδυτικό κενό, πρέπει να καλυφθεί με μια εξωγενή χρηματοδότηση. Αυτό το πρόγραμμα δεν δίνει λεφτά για επενδύσεις. Δεν υπάρχει καμία διασφάλιση ότι αυτά τα λεφτά θα φτάσουν στην πραγματική οικονομία και για αυτό ακριβώς το αίτημα παραμένει για ένα σύστημα χρηματοδότησης της ανάκαμψης. Το σύστημα αυτό μπορεί να έχει την εξής μορφή. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και όχι η ΕΚΤ, μπορεί να εκδίδει ομόλογα τα οποία να αγοράζει η ΕΚΤ, για να μην ανέβει το επιτόκιο τους, και αυτά τα χρήματα να διατίθενται για επενδύσεις αναλογικά με το μέγεθος της καταστροφής που έχει η κάθε χώρα. Θα μου πείτε γίνονται αυτά; Πολλά από αυτά που ήδη γίνονται παλιά θεωρούνταν ουτοπικά. Και όμως γίνονται, απλά δεν είναι αυτά τα οποία εμείς θα θέλαμε. Και όχι μόνο εμείς και άλλες χώρες, αν και δεν το λένε, γιατί υπάρχει αυτό το κλίμα στην Ευρώπη που πολλές φορές οδηγεί ακόμη και κυβερνήσεις σε αυτολογοκρισία.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω με ορισμένες σκέψεις για τους παράγοντες και τις προϋποθέσεις επιτυχίας. Πιστεύω ότι δεν σας έδωσα την εντύπωση για κάτι εύκολο και απλό. Προσπάθησα να δώσω την εντύπωση της πραγματικότητας, ότι υπάρχουν προβλήματα, τα προβλήματα είναι επιλύσιμα,  οι απαιτήσεις όμως για τη λύση των προβλημάτων είναι διαφορετικής τάξης. Άλλα προβλήματα μπορούμε να τα λύσουμε και μόνοι μας χωρίς να ρωτάμε κανένα, άλλα απαιτούν συμφωνίες, άλλα απαιτούν συμπράξεις ολόκληρης της Ευρώπης για να υλοποιηθούν. Από αυτήν την άποψη λοιπόν και με τη σκέψη στην επόμενη μέρα, νομίζω πρέπει τολμηρά να προσανατολιστούμε όχι μόνο στην εκλογική νίκη αλλά και στη δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε η νίκη αυτή να έχει το αποτέλεσμα που θέλουμε.

Το πρώτο είναι η εμπιστοσύνη του λαού, Είναι το πρώτο αλλά και το πιο σημαντικό μας όπλο. Το πυρηνικό μας όπλο θα έλεγα. Την έχουμε αυτήν την εμπιστοσύνη; Νομίζω ότι ως ένα βαθμό την έχουμε. Υπάρχουν άνθρωποι που θα μας ψηφίσουν χωρίς να είναι απολύτως βέβαιοι. Και πρέπει από τώρα να το ξέρουμε αυτό και την επόμενη μέρα να έχουμε τη συνείδηση ότι δίνουμε εξετάσεις. Πρώτα στους εαυτούς μας και εμείς πρέπει να πειστούμε και να αποκτήσουμε αυτήν την εμπιστοσύνη που πρέπει. Και νομίζω πως έχουμε όλες τις δυνατότητες ως κυβέρνηση, να διευρύνουμε την επιρροή μας και όχι απλώς να την συγκρατήσουμε.  Διότι θα αναδειχθούν οι πραγματικές αντιθέσεις της κοινωνίας. Οι πραγματικές συγκρούσεις, ότι από εδώ θα είναι μια κυβέρνηση που θα προσπαθεί να λύσει προβλήματα δεκαετιών και από την άλλη θα είναι κάποιες δυνάμεις που ενδεχομένως με παραπλανητικούς τρόπους θα αντιδρούν. Εγώ πιστεύω ότι ακόμη και ψηφοφόροι κομμάτων που σήμερα οι ηγεσίες τους βάλλουν κατά του ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα μένουν αδιάφοροι σε τέτοιες συγκρούσεις. Θα στρατεύονται εκεί που έχουν μάθει χρόνια τώρα να στρατεύονται και μιλάω κυρίως για τους αριστερούς αλλά και άλλους πολίτες.

Το δεύτερο όπλο είναι να μην ενθουσιαστούμε από τις πρώτες επιτυχίες, ούτε να νοιώθουμε επαρκές το γεγονός ότι θα αλλάξουμε κάποιους νόμους και να τους κάνουμε καλύτερους. Ο στόχος μας πρέπει να είναι πως συγκροτούμε μια μεγάλη κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία  που θα είναι η βάση ενός νέου συνασπισμού εξουσίας. Η παρένθεση, αν είναι να γίνει παρένθεση στην Ελλάδα, θα πρέπει να είναι παρένθεση πολλών τετραετιών. Διότι τα προβλήματα έχουν αρχικές λύσεις αλλά οι οριστικές λύσεις απαιτούν τον χρόνο, τον οποίο πρέπει να κερδίσουμε δημοκρατικά, με τη στήριξη της κοινωνίας και του λαού.

Ένα τρίτο σημαντικό στοιχείο είναι το ίδιο το υποκείμενο που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πρέπει να θέλουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ που νοιώθει καλά ότι καταλαμβάνει το κράτος. Θέλουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ αυτόνομο από το κράτος, που θα στηρίζει την κυβέρνηση, αλλά θα τη στηρίζει από την άποψη των αναγκών της κοινωνίας, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικότητες, τους περιορισμούς προφανώς, αλλά αν χρειαστεί, δεν θα πρέπει να διστάσει να είναι και απέναντι στο κράτος. Στο κράτος το οποίο αρνείται να μετασχηματιστεί, που αρνείται να μεταρρυθμιστεί, το κράτος που επιμένει να υπηρετεί παλιές πελατειακές σχέσεις. Σε αυτό το κράτος πρέπει να είμαστε απέναντι και όχι μέσα.  Και κυρίως βέβαια, να πω και τον προσωπικό μου πόνο, δεν πρέπει να παραιτηθούμε από έναν ΣΥΡΙΖΑ των μελών. Δεν το έχουμε πετύχει ακόμη. Η αριστερά του 21^ου αιώνα πρέπει να βρει τη μορφή της. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πρόπλασμα αυτής της μορφής ή είναι η μορφή σε εξέλιξη. Ό,τι πετύχαμε αποτελεί ένα άλμα, αλλά απέχουμε ακόμη από τον στόχο μας.

Νομίζω ότι, αν πετύχουμε αυτές τις κατευθύνσεις, η ίδια η κοινωνία θα μας ωθεί στις μεγάλες εκείνες αλλαγές που έχει ανάγκη, οι νέες διαχωριστικές γραμμές θα μετασχηματίζονται, δεν θα είναι πια μνημόνιο, αντιμνημόνιο. Θα είναι δικαιοσύνη και αδικία, θάναι συνεργασία ή ανταγωνισμός, θάναι αλληλεγγύη ή ατομικισμός, θα είναι μια σύγκρουση του νέου, το οποίο θα δημιουργούμε με το παλιό το οποίο θα αντιστέκεται.

Καλό αποτέλεσμα και καλή δύναμη για τις μάχες που έρχονται.

Το σύνολο των παρεμβάσεων μπορείτε να παρακολουθήσετε στο βίντεο που ακολουθεί, ως εξής:

Παρέμβαση Γιάννου Γιαννόπουλου από την αρχή μέχρι το σημείο 10.43

Ομιλία Γιάννη Δραγασάκη από σημείο 11.40 έως 1.05.00

Παρέμβαση άλλων υποψηφίων από 1.05.25  έως 1.09.00

Ερωτήσεις και απαντήσεις από το σημείο 1.09.00.00 έως το τέλος